Revolutionaire KI-technologie FertiBoar verbetert spermakwaliteit bij fokberen sinds 2021
Publicatiedatum: 11-02-2025Succes in de veehouderij begint met de keuze voor de juiste genetica. Maar wat maakt genetica goed en geschikt? Bij het beoordelen van berenlijnen op de markt ligt de nadruk voornamelijk op uitstekende productieprestaties zoals dagelijkse groei, vleeskwaliteit en voeropname. Tegelijkertijd is er meer aandacht voor robuustheid en vitaliteit. Echter, goede genetica beperkt zich niet alleen tot de productiekenmerken die boeren behalen, maar houdt ook rekening met de eisen van KI-stations (kunstmatige inseminatie).
Spermakwaliteit: alleen een zaak voor KI-stations?
Manelijke vruchtbaarheidskenmerken zoals spermakwaliteit worden vaak over het hoofd gezien. "Waarom?" vraagt de boer zich misschien af. "Er zijn vastgestelde kwaliteitsnormen, en de KI-stations zorgen ervoor dat elke inseminatieportie voldoende goede spermacellen bevat." Dat klopt op het eerste gezicht. Maar stel je voor dat KI-stations veel minder uitval hadden door spermakwaliteitsproblemen. Wat als zij beren konden aanschaffen die niet alleen uitstekende productie-eigenschappen doorgeven, maar ook een zeer goede spermakwaliteit hebben?
Hierdoor kunnen quarantaine- en productiecapaciteiten efficiënter worden benut, komen meer genetisch waardevolle beren in productie, en stijgt het algehele kwaliteitsniveau.
Een hoog kwaliteitsniveau is ook gunstig voor de zeugenhouder. Spermakwaliteit heeft een aanzienlijke invloed op de vruchtbaarheid, zoals het afbigpercentage en de worpgrootte.
Uit verschillende studies blijkt dat de worpgrootte met minimaal 0,17 biggen per 10% minder afwijkende spermacellen toeneemt. Dit levert, met een biggenprijs van €70, ongeveer €24 extra per zeug per jaar op, of bijna €12.000 extra voor een bedrijf met 500 zeugen, alleen al door een reductie van afwijkende spermacellen. Hoewel kwaliteitsnormen worden nageleefd, bestaan er binnen de toegestane marges variaties.
FertiBoar: Kunstmatige Intelligentie tilt fokkerij naar een hoger niveau
Sinds eind 2021 gebruikt PIC een zelf ontwikkelde KI-technologie genaamd “FertiBoar”. Deze technologie biedt KI-stations uitsluitend beren aan waarvan de spermakwaliteit is getest en gegarandeerd goed is.
FertiBoar is het resultaat van jarenlange samenwerking met het Institut für Fortpflanzung landwirtschaftlicher Nutztiere e.V. in Schönow (IFN). Bij meer dan 1.600 beren werden echobeelden van de testikels gemaakt, zowel aan het begin van hun prestatieonderzoek als tijdens de selectie. De beelden werden geanalyseerd op grijstinten en pixelstructuren, die informatie geven over de dichtheid en aanwezigheid van anatomische structuren en afwijkingen zoals oedeem of abcessen.
Na levering van deze beren aan KI-stations ondergingen ze de gebruikelijke integratieprocedures, inclusief training voor sperma-afname. De spermakwaliteit werd vervolgens gemeten door het IFN. De verzamelde gegevens over testikelstructuren en spermakwaliteit werden gebruikt om een KI-model te trainen. Deze KI voorspelt met hoge nauwkeurigheid de toekomstige spermakwaliteit op basis van de echobeelden.
Beren waarvan FertiBoar een lage spermakwaliteit voorspelt, worden al vóór hun levering aan KI-stations of eerste sperma-afname geïdentificeerd en afgevoerd. Sinds de implementatie van FertiBoar zijn meer dan 3.000 PIC®408-beren onderzocht en is het uitvalspercentage bij jonge beren op KI-stations met ongeveer 50% verminderd.
Hierdoor profiteren KI-stations van betrouwbaardere spermaproductie en een betere planning voor aan- en verkoop. Zeugenhouders krijgen toegang tot genetisch hoogwaardige beren met betere spermakwaliteit, wat leidt tot betere vruchtbaarheidsresultaten.
FertiBoar-innovaties: van beelden naar video
Het motto van PIC, Never Stop Improving, geldt ook hier. De technologie wordt voortdurend geoptimaliseerd. Naast snellere meetmethoden is de verwerking van beeldmateriaal inmiddels overgestapt van statische beelden naar video’s. Automatische selectie van de beste frames uit video’s verbetert de nauwkeurigheid van FertiBoar verder.
FertiBoar in de praktijk
In samenwerking met de Federal University of Minas Gerais (Brazilië) werden vorig jaar nog eens 1.500 beren van verschillende rassen en leeftijden met echografie onderzocht. Deze dataverzameling, als onderdeel van een promotieonderzoek, vormt de basis voor de implementatie van de technologie bij andere berenlijnen.
Robuuste genetica – geïmplementeerd voor de praktijk
FertiBoar is een nieuwe bouwsteen in PIC’s strategie om robuustere en betrouwbaardere fokvarkens te creëren. Andere initiatieven met hetzelfde doel zijn onder meer camera gestuurde beoordeling van het beenwerk bij beren en zeugen, en de implementatie van een spermakwaliteitsfokwaarde in 2015.
Cashflow bij depop-repop dankzij huurlocatie

Drie Achterhoekse zeugenhouders, die recent depop-repop hebben gedaan, hebben alle drie gebruikgemaakt van een zogeheten schaduwlocatie. Ofwel om daar alvast de nieuwe SPF-gelten aan te dekken, ofwel om daar de eigen zeugen naartoe te verhuizen zodat de biggenproductie thuis kon doorgaan. Zo hadden ze minder leegstandstijd en verlaagden ze het financiële risico van de operatie.
Lees meer
Jordi Camp, European Nutritionist Manager: "Voor goede voeding is conditiescore onmisbaar"

Onderdeel van de technische ondersteuning voor klanten zijn de nutritionisten van PIC. Jordi Camp Montoro werkt vanuit Spanje voor de Nederlandse markt. De juiste voeding is belangrijk om de beste resultaten met de PIC-genetica te realiseren. Vooral gelten verdienen aandacht, is zijn advies.
Lees meer
Dr. Craig Lewis PIC Europe: “Waarom we het dialoog over gerichte genetische aanpassingen bij landbouwhuisdieren moeten blijven voeren”

Naar aanleiding van een recente bijeenkomst georganiseerd door de British Society for Animal Science (BSAS) over het thema ‘gerichte genetische aanpassingen bij landbouwhuisdieren: de feiten’,
stelt Dr. Craig Lewis, voorzitter van het European Forum of Farm Animal Breeders (EFFAB), dat het positief en bemoedigend is dat dierenwelzijnsorganisaties zoals de RSPCA en Compassion in World Farming (CiWF) publiekelijk erkennen dat gerichte genetische aanpassingen toepassingen kunnen hebben die gunstig zijn voor dierenwelzijn.
Dit onderstreept het belang van het openhouden van de discussie en het uitleggen van de stappen die veehouders nemen om transparante, verantwoorde en evenwichtige fokprogramma’s te bevorderen.
Lees meer